Het Exequatur van Buitenlandse Vonissen in Marokko – Erkenning en Tenuitvoerlegging op afstand met Mr. A. Anouide

De exequaturprocedure is van toepassing op een breed scala aan beslissingen:

• De civiele en commerciële vonnissen (schuldinvordering, contractuele geschillen).
• De vonnissen inzake persoonlijke status (echtscheiding, kinderhoede/ouderlijk gezag, alimentatie).
• De arbitrale uitspraken die in het buitenland gewezen zijn.
• De buitenlandse authentieke akten, zoals bepaalde huwelijkscontracten.

De procedure wordt voornamelijk beheerst door:

• Het Marokkaanse Burgerlijk Wetboek van Rechtsvordering, met name de artikelen 430 tot en met 432, die de algemene regels vaststellen.
• Het Familierecht (Moudawana), specifiek artikel 128 voor vonnissen inzake echtscheiding en ontbinding van het huwelijk.
• De bilaterale of multilaterale internationale verdragen ondertekend door Marokko (met Frankrijk, Spanje, België, enz.), die de procedure kunnen vereenvoudigen.

De Marokkaanse rechter controleert verschillende punten zonder de grond van de zaak opnieuw te beoordelen. De belangrijkste voorwaarden zijn:

• De bevoegdheid van de buitenlandse rechtbank dat de beslissing heeft gewezen.
• Het respect voor de rechten van de verdediging : de veroordeelde partij moet correct gedagvaard zijn en zich hebben kunnen verdedigen.
• Het definitieve karakter van het vonnis : Het moet uitvoerbaar zijn in het land van herkomst en niet langer vatbaar zijn voor beroep.
• De conformiteit met de Marokkaanse openbare orde : de beslissing mag geen enkel fundamenteel beginsel van het Marokkaanse recht schenden.

De procedure verloopt in verschillende stappen:

1. De benodigde documenten verzamelen (origineel vonnis, bewijs van betekening, verklaring van niet-beroep).
2. Alle documenten laten vertalen in de Arabische taal door een beëdigd vertaler in Marokko.
3. Een verzoek indienen via een advocaat bij de bevoegde Rechtbank van Eerste Aanleg in Marokko.
4. De rechtbank onderzoekt de conformiteit van het buitenlandse vonnis met de wettelijke voorwaarden.
5. De rechter wijst een exequaturbevel dat het buitenlandse vonnis uitvoerbare kracht verleent.

Het dossier moet noodzakelijkerwijs bevatten:

• Een volledige en authentieke kopie van het buitenlandse vonnis.
• Het origineel van de akte die bewijst dat het vonnis aan de tegenpartij is betekend/gemeld.
• Een certificaat dat bevestigt dat het vonnis definitief en uitvoerbaar is (verklaring van niet-beroep).
• De beëdigde vertaling van al deze documenten in het Arabisch.

De termijnen variëren aanzienlijk. Een eenvoudige procedure kan minder dan een maand duren, maar als de zaak complex is of in geval van beroep, kan het meer dan een jaar duren. Voor echtscheidingsvonnissen bedraagt de geschatte duur vaak ongeveer 45 dagen als het dossier compleet is en zonder complicaties.

Ja, het inschakelen van een advocaat die is ingeschreven bij een Marokkaanse balie is verplicht om het verzoek tot exequatur bij de rechtbank in te dienen.

Nee, de exequaturrechter herziet het vonnis niet ten gronde. Zijn rol beperkt zich tot een controle op de regelmatigheid. Hij kan echter een gedeeltelijk exequatur. Hij kan bijvoorbeeld de ontbinding van het huwelijk (de echtscheiding) erkennen, maar weigeren een deel van het vonnis uit te voeren dat in strijd zou zijn met de Marokkaanse openbare orde, zoals een bepaling over alimentatie die niet in overeenstemming is met de Marokkaanse wet.

Zodra het exequaturvonnis is verkregen, heeft de buitenlandse beslissing dezelfde kracht als een Marokkaans vonnis. Het kan officieel in Marokko worden uitgevoerd. Een echtscheidingsvonnis kan bijvoorbeeld worden overgeschreven in de Marokkaanse burgerlijke standregisters (huwelijksakte en geboorteakten), waardoor de wijziging van de huwelijkse staat van de ex-echtgenoten officieel wordt.